België en Duitsland sluiten nieuw samenwerkingsverdrag over grensoverschrijdende politie- en douanesamenwerking

België en Duitsland ondertekenden vandaag een verdrag inzake politie- en douanesamenwerking. Voor ons land werd het verdrag ondertekend door minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en minister van Financiën Vincent Van Peteghem. Voor de Bondsrepubliek Duitsland werd het verdrag ondertekend door minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser en Ambassadeur Martin Kotthaus. Met het verdrag wordt ingezet op een betere informatiedeling en samenwerking tussen de politie- en douanediensten van beide landen.

Duitsland is een belangrijk partnerland voor onze politie- en douanesamenwerking. Na een twintigtaal jaar voldeed het huidige bilaterale verdrag over deze materies niet meer aan onze noden voor een doorgedreven samenwerking met de Duitse diensten. Onderhandelingen om het verdrag te moderniseren werden opgestart in 2015 en resulteerden vandaag in de ondertekening van een samenwerkingsverdrag.

Een gelijkaardige verregaande samenwerking bestaat ook al met Nederland en Luxemburg. Sinds 1 oktober 2023 is daartoe het nieuw Benelux-politiesamenwerkingsakkoord van kracht. Dit maakt het onze politiediensten onder meer gemakkelijker om over de landsgrenzen in Nederland en Luxemburg verdachten te achtervolgen, te observeren en informatie uit te wisselen. Met het akkoord dat vandaag met Duitsland werd ondertekend, zullen de politie- en douanediensten op een gelijkaardige manier kunnen samenwerken met hun Duitse collega’s.

Doorgedreven informatie-uitwisseling

Het verdrag zet vooral in op informatie-uitwisseling. Een voorbeeld daarvan is het onderling kunnen uitwisselen van lijsten met nummerplaten. Wanneer het leven of de fysieke integriteit van iemand in gevaar is, of om ernstige misdrijven te voorkomen, kunnen de landen nummerplaten laten opnemen in elkaars ANPR-systemen om zo een voertuig met slachtoffers of verdachten aan boord snel te lokaliseren.

Binnen het kader van de Europese regelgeving en de geldende regelgeving binnen België en Duitsland, zullen de beide landen na toestemming ook uitgewisselde informatie verder mogen verspreiden aan andere overheidsdiensten. Dit bijvoorbeeld aan financiële inspectiediensten of andere veiligheids- en inlichtingendiensten. Dit heeft als bedoeling de openbare orde te garanderen en om personen te kunnen vervolgen die strafrechtelijke of administratieve inbreuken hebben gepleegd.

Grensoverschrijdende operaties

Met het verdrag worden de mogelijkheden en bevoegdheden bij grensoverschrijdende achtervolgingen aanzienlijke uitgebreid. Zo moet er geen sprake meer zijn van een heterdaadsituatie of wordt de toestemming om de achtervolging over de grens verder te zetten niet meer gekoppeld aan de strafmaat van het misdrijf waarvoor de achtervolging is gestart. Hierdoor wordt de operationele werking op het terrein sterk vergemakkelijkt.

Ook voor wat betreft de Bijzonder Opsporingsmethoden, zoals observatie en infiltratie, worden de procedures vereenvoudigd. De beiden landen zullen na toestemming op elkaars grondgebied ook begeleidingen kunnen doen van personen en goederen die beveiliging vragen. Het kan dan gaan om escortes van waardetransporten en kernafval, of uitleveringen.

Naast de voormelde vormen van grensoverschrijdende samenwerking, omvat het verdrag ook afspraken om leden van de Speciale Eenheden in te kunnen zetten op elkaars grondgebied bij dringende noodsituaties.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden: “Er is lang en hard gewerkt aan dit verdrag, maar de inhoud mag er zijn! Het is een schoolvoorbeeld van hoe we als buurlanden en als Europese lidstaten kunnen en moeten samenwerken in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en andere onveiligheidsfenomenen. De bevoegdheden zijn beter geregeld dan voorheen, met inbegrip van afspraken rond het gebruik van dwang en geweld en vrijheidsberovingen. Criminelen en overtreders kennen geen grenzen, dus is het ook onze taak om ervoor te zorgen dat de politie- en douanediensten kunnen beschikken over een goede basis om grensoverschrijdend samen te kunnen werken.”

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem: “Onze Belgische Douane is een trouwe partner binnen de nationale en internationale veiligheidsketen. De douanemedewerkers staan in de frontlinie om onze grenzen te beschermen, zowel in onze zee- en luchthavens als op de weg. Maar wie onze grenzen beschermt, weet ook hoe belangrijk het is om deze voortdurend te versterken. En dat lukt enkel als we nauw samenwerken met onze buren. Ik dank iedereen die meewerkte aan dit sterke samenwerkingsakkoord, zowel aan Duitse als Belgische zijde. Want wie samen sterker wil worden, moet ook de wil tonen om samen de uitdagingen aan te gaan.”

Duits minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser: “Duitsland en België zijn dichte vrienden en buren. Dit geldt vooral voor onze uitstekende samenwerking bij het beschermen van de mensen in onze landen tegen criminaliteit en andere bedreigingen. Onze politieautoriteiten werken nauw samen op basis van wederzijds vertrouwen. Het nieuwe Duits-Belgische politieverdrag biedt nu een veel sterkere basis voor die samenwerking. Het verdrag zal de bevoegdheden van onze politie- en douanefunctionarissen uitbreiden. En we zullen nog beter uitgerust zijn om grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden en de veiligheid van onze burgers te beschermen. Het verdrag zal ons ook in staat stellen om elkaar snel en zonder administratieve rompslomp te helpen bij rampen of ongevallen."