Nieuwe vormen van protest vragen aangepaste aanpak door de politie

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden heeft vandaag bezoek gebracht aan de stad Luik en haar politiezone. Ze ontmoette er een aantal politiemensen die afgelopen weekend gewond raakten tijdens een manifestatie. Daarnaast besprak ze met de burgemeester en de korpschef hoe nieuwe vormen van protest in de toekomst kunnen worden aangepakt. Ze kondigde aan dat, net als een aantal andere politiezones uit grote steden, de politiezone van Luik deel zal uitmaken van de werkgroep new way of protesting. Ze zal ook een aantal buurlanden en landen in vergelijkbare situaties uitnodigen om dit thema te bespreken en goede praktijken uit te wisselen.

“We stellen vast dat er nieuwe vormen van protest ontstaan. Deze protesten hebben geen leider of aanspreekpunt en de deelnemers worden gemobiliseerd via sociale media. Dat maakt het voor de politie vaak moeilijk om alle risico’s in te schatten”, aldus minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden. “Vandaag besprak ik met de burgemeester en de korpschef van Luik hoe de politie zich beter kan organiseren bij deze nieuwe manier van manifesteren, waardoor incidenten zoals afgelopen weekend kunnen worden vermeden.”

Nieuwe vormen van protest na oproepen op sociale media

De afgelopen jaren veranderden protesten van gedaante. Waar bij traditionele manifestaties doorgaans voorafgaandelijk overleg plaatsvindt tussen de organisator en de politie, is dat bij nieuwe vormen van protest niet het geval. Omdat er geen duidelijke leider of aanspreekpunt is, is het voor de politie vaak moeilijker om de risico’s in te schatten en de menigte te controleren.

Ook het gebruik van sociale media speelt een grote rol. Manifestaties gebeuren vaak spontaan, brengen een groter aantal deelnemers op de been en ontstaan vaak na emotionele gebeurtenissen, zoals het overlijden van George Floyd in de Verenigde Staten. Voor de ordediensten is het moeilijker in te schatten hoeveel betogers zullen deelnemen en hoe zij zich, gedreven door hun emotie, zullen gedragen.

Die sociale media spelen ook een grote rol tijdens de manifestaties zelf. Zo wordt in real time gerapporteerd over het protest, maar bevat dit vaak ook foutieve of onvolledige informatie. Dit werkt als een brandversneller op een smeulend haardvuur, en kan een grote invloed hebben op het gedrag van de manifestanten.

Daarnaast sluiten vaak groepen die geen link hebben met de manifestatie toch aan, met als enige intentie geweld te plegen en schade aan te richten. Afgelopen weekend liep in Luik een Black Lives Matter-betoging nog uit de hand. Achteraf bleek dat jongeren naar Luik waren gekomen om de confrontatie met de politie bewust op te zoeken.

Werkgroep new way of protesting

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden heeft een werkgroep opgericht om een nieuwe politieaanpak te ontwikkelen voor deze nieuwe vormen van protest. De werkgroep werd in februari opgericht onder leiding van de Federale Politie en de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene.

Het doel van de werkgroep is om de voorbereiding en de aanpak van nieuwe vormen van protest aan te passen. Dit betreft zowel het verzamelen van informatie - met inbegrip van het monitoren van de sociale media - en de risicoanalyse, alsook de opleiding van de politiemensen.

Naar aanleiding van de recente gebeurtenissen in Luik wil de minister de deelname aan deze werkgroep ook uitbreiden tot andere lokale politiezones die regelmatig met grote manifestaties te maken hebben: Luik, Charleroi, Gent en Antwerpen.

Internationaal overleg

De werkgroep new way of protesting heeft als doel om op nationaal niveau de aanpak van de nieuwe vormen van protest te analyseren en te coördineren. Omdat dit fenomeen zich ook in andere landen voordoet, zal minister Verlinden ook de ministers van Binnenlandse Zaken van een aantal buurlanden en landen in vergelijkbare situaties uitnodigen om dit thema te bespreken en goede praktijken uit te wisselen.

Gewonde politiemensen

Minister Verlinden heeft ook gebruik gemaakt van de gelegenheid om een aantal politiemensen die afgelopen weekend gewond raakten tijdens de betoging in Luik te ontmoeten en stak hen een hart onder de riem.