Maritieme sector strijdt samen met België en Nederland tegen narcoterrorisme

Nederland en België slaan de handen ineen met vijf grote rederijen die in de havens van Rotterdam en Antwerpen actief zijn in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Dat kwamen ze overeen in een gezamenlijke verklaring die vandaag ondertekend werd tijdens de conferentie ‘Samen werken aan een veilige en integere haven’ in Antwerpen. De krachtlijnen zijn de inzet van slimme containers en slimme containerzegels, een streng HR-beleid, onderlinge informatie-uitwisseling en hogere internationale veiligheidsstandaarden.

De havens en de maritieme sector zijn de motor van de welvaart van een land. De veelheid aan activiteiten, de doorvoer van miljoenen containers, de tienduizenden tewerkgestelde personen en het grensoverschrijdend karakter maken hen kwetsbaar voor infiltratie en misbruik door de drugsmaffia. Deze kwetsbaarheden worden uitgebuit om grootschalige drugssmokkel te faciliteren. De ondermijnende impact hiervan op de maatschappelijke veiligheid, de economie en de volksgezondheid is enorm. Het is daarbij een grensoverschrijdend probleem dat een gezamenlijke aanpak vereist, niet enkel tussen landen onderling maar ook tussen de publieke en private sector.

De problemen waarmee de Belgische en Nederlandse havens te kampen hebben, zijn duidelijk met elkaar verbonden. Daarom wordt er al langer samengewerkt met doelgerichte grensoverschrijdende maatregelen om de slaagkansen van misdaadorganisaties te beperken en de pak- en strafkansen te verhogen. Hoewel rederijen het slachtoffer zijn van internationale drugshandel, kunnen ze ook een belangrijke rol spelen in het helpen bestrijden van misbruik en intimidatie in de toeleveringsketen. Het is daarnaast belangrijk dat onze havens samenwerken met wetshandhavingsinstanties om de gebrekkige veiligheid die zorgt voor een verstoring van de scheepvaartdiensten, te verbeteren. Door veiliger te worden, zullen de havens competitieve handelspoorten voor Europa blijven en zullen ze aantrekkelijk blijven voor de containervervoerders.

Vandaag wordt hierin een nieuwe stap gezet met de ondertekening van de ‘Declaration on the fight against cross-border organized drug crime’. Dat gebeurde tijdens de conferentie ‘Samen werken aan een veilige en integere haven’ in Antwerpen. Deze leiders in de scheepvaartindustrie hebben al aanzienlijk geïnvesteerd in beveiliging en er is al grondig werk verricht in baanbrekende technologieën om de georganiseerde misdaad te ontmoedigen. Hiermee zijn de ondertekenaars van deze verklaring een voorbeeld voor de rest van de maritieme sector.

De krachtlijnen van de verklaring

Concreet engageren de partners zich om na te gaan hoe en waar ze de invoering van een systeem van slimme containers en slimme containerzegels en andere technologische toepassingen stapsgewijs kunnen versnellen, te beginnen bij hoog risico-vrachten. Deze digitale tools moeten ervoor zorgen dat alle activiteiten met een container, vanaf het inschepen tot het bereiken van de eindbestemming, automatisch worden geregistreerd. Zo kan niemand ongezien een container openen of verplaatsen.

Tegelijk wordt onderzocht hoe informatie over containers beter kan worden afgeschermd, zodat enkel de strikt noodzakelijke personen hier toegang toe hebben. Het gebruik van digitale rechten en/of biometrie kan ook worden toegepast om containers op een veilige manier vrij te geven of digitaal te versleutelen.

De rederijen verbinden zich er ook toe om blijvend te waken over de integriteit en weerbaarheid van hun personeel door strikte controles te voorzien in hun aanwervings- en personeelsbeleid. Dit wordt vanuit de Nederlandse en Belgische overheid ondersteund. Dit gaat onder meer over het verzekeren van een gedragscode, zodat het duidelijk wordt welke zaken niet worden getolereerd en wie bevoegd is om op welke plaatsen te komen. Een duidelijke gedragscode legt verdachte zaken immers sneller bloot en sommige van de grootste scheepvaartbedrijven hebben er al een ingevoerd. De partners bekijken tevens hoe ze betere screenings kunnen organiseren om personen die mogelijk banden hebben met criminele organisaties te weren. Er is ook afgesproken om meer opleidingen te organiseren zodat het personeel verdacht gedrag of verdachte containers beter leert herkennen. Daarnaast gaan de ondertekenaars beter samenwerken om het onderling – met elkaar en met de bevoegde overheidsinstanties – delen van informatie met betrekking tot verdachte zaken, modi operandi van criminele organisaties, risico’s in bron- en transitlanden verder uit te bouwen.

Ook wordt de samenwerking versterkt op het terrein van informatie-uitwisseling, want rederijen hebben ook veel kennis over logistieke risico’s in havens over de hele wereld. Het delen van informatie hierover is vooral van belang als het gaat om zogenoemde bron- en transitlanden, veelal in Latijns-Amerika.

Om ervoor te zorgen dat bron- en transitlanden dezelfde veiligheidsstandaarden voor maritiem transport aannemen, zullen beide landen dit onder de aandacht brengen bij de Internationale Maritieme Organisatie. Beide landen wensen de toepassing van de ISPS-code uit te breiden naar het bestrijden van georganiseerde misdaad.

Breed gedragen engagement

De gezamenlijke ‘Declaration on the fight against cross-border organized drug crime’ werd ondertekend door de Nederlandse ministers Yeşilgöz-Zegerius, Harbers en staatssecretaris De Vries, de Belgische eerste minister De Croo, vice-eersteministers Van Peteghem, Van Quickenborne en minister Verlinden, de burgemeesters Aboutaleb van Rotterdam en De Wever van Antwerpen, en de bestuurders van vijf grote rederijen MSC, Maersk, CMA CGM, Hapag Lloyd en Seatrade.