Annelies
Verlinden

Drugstesten

Drugsgebruik is een hardnekkig probleem binnen het gevangeniswezen. Het gebruik en de handel in verdovende middelen ondermijnen het samenleven in de gevangenis, brengen de veiligheid van penitentiair beambten in gevaar en zorgen voor agressie. Minister Verlinden voert de strijd tegen drugs tijdens detentie op en versterkt zo tegelijk de veiligheid, gezondheid en re-integratiekansen van gedetineerden. Er wordt voorzien in een duidelijke juridische basis voor het afnemen van drugstesten. Die kunnen zowel gericht plaatsvinden op basis van individuele aanwijzingen, als op willekeurige basis om een ontradend effect te creëren. De testen worden uitgevoerd via speeksel- of urinestalen. Fysieke dwang is uitgesloten, maar een weigering wordt gelijkgesteld aan een positief resultaat.

Bij een positieve test wordt de gedetineerde onmiddellijk doorverwezen door de medische en psychosociale diensten, met het oog op eventuele acute zorg en een behandeltraject. Een herhalingstest volgt. Tevens kan ook een sanctie worden opgelegd bij een positieve test of bijvoorbeeld bij fraude of weigering.

Verdere wetgeving is hangende om de maatregel uit te breiden naar transitiehuizen, waar gedetineerden in de laatste fase van hun straf verblijven. Hoewel deze instellingen geen gevangenissen zijn, blijkt uit de praktijk dat ook daar drugsgebruik voorkomt. Bovendien zijn controles er moeilijker door het ontbreken van wettelijke bepalingen rond fouillering en kameronderzoek, en door het open karakter van het regime. Minister Verlinden wijst erop dat de infrastructuur van transitiehuizen kleinschalig is, waardoor de aanwezigheid van drugs er een onmiddellijke en ontwrichtende impact kan hebben. Daarnaast is het cruciaal om net in deze fase van re-integratie elke dynamiek die herstel en maatschappelijke terugkeer ondermijnt, kordaat aan te pakken.

"Dit is een duidelijke keuze voor een doortastend detentiebeleid dat gericht is op re-integratie. Het is een belangrijke stap naar drugsvrije gevangenissen en naar een adequate strafuitvoering, waarin orde, zorg en re-integratie hand in hand gaan”, zegt minister Verlinden. 

Strengere regels voor detentie: ontsnapping strafbaar en elektronisch toezicht beschermd 

Ook het ontsnappen uit detentie wordt voortaan strafbaar gesteld. Dit gaat dan zowel over het ontsnappen uit penitentiaire instellingen, als het saboteren of verduisteren van elektronisch toezichtsmateriaal, zoals enkelbanden. Voor deze feiten wordt een gevangenisstraf voorzien van zes maanden tot drie jaar. Deze vork komt overeen met het strafniveau 2 in het nieuwe Strafwetboek. 

“We nemen gerichte maatregelen om de geloofwaardigheid van de vrijheidsstraffen herstellen. Voor slachtoffers en de samenleving zorgen we voor een rechtssysteem dat de veiligheid beter kan garanderen, duidelijke grenzen stelt en rechtvaardigheid herstelt,” besluit minister Verlinden.